Çoklu zekâ kuramı, eğitim dünyasına yeni bir perspektif kazandıran bir yaklaşımdır. Bu kuram, zekâyı tek bir boyutla değil, birden fazla boyutla ele alır. Bu makalede, çoklu zekâ kuramının temel prensipleri, öğretim stratejileri ve etkinliklerine derinlemesine bir bakış atacağız.
Çoklu Zekâ Kuramının Temel Prensipleri
Çoklu zekâ kuramı, Harvard Üniversitesi’nden Howard Gardner tarafından 1983 yılında geliştirilmiştir. Bu kuram, zekâyı “içinde yaşanılan toplumda faydalı bir şeyler yapabilme kapasitesi; her insanda kendine özgü bulunan yetenek ve beceriler bütünü” olarak tanımlar.
Kuramın temel prensipleri arasında, zekânın çoklu olması ve sürekli bir gelişim göstermesi yer alır. Her insanın güçlü ve zayıf zekâları vardır ve bu zekâlar öğretilebilir ve güçlendirilebilir.
Öğretim Stratejileri
Çoklu zekâ kuramına göre, akademik başarının yanı sıra, çoklu zekâ potansiyelinin ortaya çıkarılması temel önemde olmalıdır. Bu nedenle, öğretmenin bireysel farklılıkları ön planda tutması gerekir.
Öğretim stratejileri, öğrencilerin farklı zekâ alanlarını ortaya çıkarmayı hedefler. Bu stratejiler, öğrenci merkezli bir anlayışla dersi işlemeyi ve öğretim yöntemlerini bu amaçlar ışığında belirlemeyi içerir.
Etkinlikler
Çoklu zekâ kuramına dayalı öğretim stratejileri, çeşitli etkinliklerle desteklenir. Bu etkinlikler, öğrencilerin farklı zekâ alanlarını geliştirmeyi hedefler.
- Mantıksal – Matematiksel Zeka Etkinlikleri:
- Beyin fırtınası yapılır.
- Benzerlikler ve farklılıklar bulunur.
- Şifre çözülür.
- Olaylar sıraya konulur.
- Mantık problemleri çözülür.
- Tümdengelim / Tümevarım düşünce teknikleri kullanılır.
- Grafikler yorumlanır.
- Sayı oyunları oynanır.
- Verilerden grafik oluşturulur.
- Gelecekle ilgili tahminler yapılır.
- Matematik bulmacaları yapılır.
- Makale analizi yapılır.
- Bir zaman çizelgesi oluşturulur.
- Müziksel – Ritmik Zeka Etkinlikleri:
- Sınıfça müzik aleti çalınır.
- Bir şarkı yazılır.
- Sese, ritmik kalıplara duyarlılık geliştirilir.
- Farklı kültürlerin müziği dinlenir.
- Duygular müzikle anlatılır.
- Fon müziği kullanılır.
- Sesler keşfedilir.
- Matematikle ilgili şarkılar söylenir.
- Ritim tutma öğretilir.
- Müzikle farklı kültürler tanıtılır.
- Çalışırken müzik dinlenir.
- Sözel – Dilsel Zeka Etkinlikleri:
- Tartışmalar yapılır.
- Sunuşlar hazırlanır.
- Etkin dinleme uygulamaları yapılır.
- Olaylar planlanır.
- Sosyal sorunlar gösterilir ve çözülür.
- Orijinal grup hikayeleri oluşturulur.
- Birlikte bir yemek hazırlanır.
- Ünlü bir kişi hakkında rapor hazırlanır.
- Bir oyun gösterisi hazırlanır.
Sonuç
Çoklu zekâ kuramı, eğitimde yeni bir perspektif kazandıran bir yaklaşımdır. Bu kuram, zekâyı tek bir boyutla değil, birden fazla boyutla ele alır. Öğretim stratejileri ve etkinlikleri, öğrencilerin farklı zekâ alanlarını geliştirmeyi hedefler. Bu nedenle, öğretmenlerin bireysel farklılıkları ön planda tutması ve öğrenci merkezli bir anlayışla dersi işlemesi önemlidir.
